Ayak Bileği Kırığı
Ayak bileği kırığı, ayak bileği eklemi baldırdaki ana kemiğin yani tibianın alt ucu, ince kemiği fibulanın alt ucu ile ayak kemiklerinden olan talus ile oluşan bir eklemdir. Tibianın alt kısmı ayak bileğinin yük taşıyan üstünü, iç ve arka kısmını, fibianın alt ucu da ayak bileğinin dış bölümünü oluşturur. Ayak bileği kırığı, bileğin şiddetli şekilde burkulmasında, trafik kazası, yüksekten düşme, ayağa alınan darbe gibi etkenlerden oluşabilir.
Buna eşlik eden bağ yaralanmaları da olabileceğinden, bağ ve kemik yapılarına uygun tedavi planı yapılmalıdır. Toplumda sık karşılaşılan bu sorunda tedavi kırığın şiddetine ve yerine göre değişir. Kırığın kemik içinde kalması gibi kırığın cildi yırtıp dışarıya çıktığı oldukça ciddi kırıklarda vardır. Buna göre hareket edilmelidir.
Ayak bileği kırığı belirtileri nelerdir?
Ayak bileği kırığında en önemli belirti travmadan itibaren oluşan ağrı, yere basamama, şişme, kırık parçasının kayması halinde belirgin şekil bozukluğu ortaya çıkar. Kırığın açık olması halinde, kanamayla birlikte parçaların dış ortamla temas ettiği de gözlenir. Ağrının özelliği hareketle artan, dinlenmeyle azalan tarzdadır. Bölgede aşırı bir hassasiyet oluşur.
Ayak bileği kırığı tanısı nasıl konulur?
Genellikle ayak bileğinin iki yönlü ya da üç yönlü radyografi çekilmesiyle tanı yapılabilir. Eğer gerekli olursa bilgisayarlı tomografi, MR gibi tetkiklerde yapılabilir. Ayak bileği kırığı dışarıdan görünür bile olsa tanı yöntemleri tedavinin nasıl yapılacağı konusunda yardımcı olur.
Kırığın yerini ve durumunu, çevre dokuların durumunu değerlendirmeyi sağlar. Ancak kırıklar dışarıdan bile kendini gösterebilir. Özellikle cildi yırtan kırıklarda teşhis gözlemle rahatlıkla konulabilir.
Ayak bileği komplikasyonları
Artrit: Kemik kırığının eklem içine ilerlemesi halinde ileri aşamada artrit nedeni olabilir. Bu yüzden kırığın üzerinde uzun süre sonra ağrı olması durumunda hemen doktora gidilmelidir.
Kompartman sendromu: bu sorun bacaklarda şişmeye, etkilenen kaslarda ağrı ve sakatlık oluşumuna neden olabilir. Bu genellikle trafik kazası, motosiklet kazası gibi şiddetli darbelerin ardından gelişebilir.
Sinir, kan damarlarında hasar olması: Ayak bileğindeki hasar bitişik kan damarlarında, sinirlerde zarara neden olabilir. Eğer uyuşma, dolaşım sorunu gibi belirtilerin olması halinde, hemen sağlık yardımı alınmalıdır. Kırıklar damarlarda daralmayla birlikte kan dolaşımının engellenmesine neden olabilir.
Ayak bileği kırığı tedavisi nasıl yapılır?
Kırık tedavisinde uygulanacak yöntem kırılan kemiğin türü ve olayın şiddetine bağlı olarak değişir. Bilekte şiddetli bir ağrı oluşacağından, öncelikle ibrufen ya da asetaminofen içeren ağrı kesiciler kullanılmaya başlanır. Bunlar yeterli olmazsa hydrocodone ya da oksikodon etken maddeli ilaçlarda alınabilir. Kırığın yerine gelmesi için bazen yeniden bir araya getirilmesi ve hizalanması gerekir. Redüksiyon denilen bu uygulama çıkan eklemin yerine getirilmesi, yerinden oynayan kırığın düzeltilmesiyle yapılır. Bu işlem sırasında çok ağrı olacaksa hastaya genel anestezi altında uygulanabilir.
Ayak bileği kırığının iyileşmesi amacıyla belirli bir süre hareket ettirilmemesi, sabitlenmesi gerekir. Bunun için genellikle alçı kullanılmaktadır. Küçük kırıklar içinde sert tabanlı ayakkabı, kuşak gibi uygulamalar yapılabilir. Kırıkların bir bölümünde iyileşmenin tam olması amacıyla ve kemiklerin doğru konuma getirilmesi için platin, vida gibi uygulamalar yapılır. Bu cerrahi girişimle uygulanır. Ayak bileği kırığının kaynaşmasının ardından bu cihazlar yerinden çıkarılabilir. Tedavide hedef ayak bileğindeki anatomik yapının yeniden eski haline getirilmesini sağlamaktır.
Ayak bileği kırığını önleyici tedbirler
Yürüyüşü zorlaştıracak ayakkabıların giyilmemesi, zemine uygun yürüyüş ayakkabısı tercihi yapılması çok önemlidir. Özellikle spor yapanlar uygun ayakkabıları tercih etmeli, aşınmış ayakkabılar değiştirilmelidir. Egzersiz öncesi esneme ve gerilme hareketleri yapılarak, kemik ve kaslar ön hazırlığa tabi tutulmalıdır. Ayak kemiklerinin zorlamasına neden olacak hareketlerden kaçınılmalıdır. Kemikleri güçlendirecek besinler tüketilmelidir. Özellikle kalsiyum içeren süt ve süt ürünleri kemiklerin direnç kazanmasına yardımcı olacaktır. Hareket halinde ışıklandırmanın yeterli olmasına da dikkat etmelisiniz. Çünkü ayak bileği kırıklarının çoğu geceleri karanlıkta düşmekle gerçekleşir.
21.01.2024 09:08:49
Ayak Bileği Kırığı ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
